Formatteer-Richtlijnen
Dit document is een vertaling van de Engelse Formatting Guidelines.
Bij elk hoofdstuk is een link opgenomen naar het corresponderende hoofdstuk in die Guidelines.
Bekijk de Formatting Quiz! (dit document bestaat alleen in een Engelse versie)
De Hoofdregel
"Verander niet wat de schrijver heeft geschreven!"
Het elektronische boek zoals de lezer het uiteindelijk zal zien, mogelijk vele jaren later, moet de bedoeling van de schrijver precies weergeven. Als de schrijver woorden op een vreemde manier spelde, dan laten we die spelling staan. Als de schrijver buitensporig racistische of bevooroordeelde uitspraken deed, dan laten we die staan. Als de schrijver elk derde woord cursief of vet maakte, of elk derde woord van een voetnoot voorzag, dan markeren we elk derde woord als cursief, of vet, of voorzien het van een voetnoot. Wanneer iets in de tekst niet overeenkomt met het origineel, dan moet je de tekst zo veranderen dat het wel overeenkomt. (Zie Vergissingen van de Drukker voor de manier waarop overduidelijke drukfouten behandeld moeten worden.)
Kleine, typografisch geïnspireerde ingrepen in de tekst, die de betekenis van wat de schrijver schreef, niet aantasten, veranderen we wel. Bijvoorbeeld: we verplaatsen waar nodig bijschriften bij illustraties zodat ze alleen voorkomen tussen alinea's (Illustraties). Dit soort veranderingen helpen ons om een consistent geformatteerde versie van het boek te produceren. Lees de rest van deze Formatteer-Richtlijnen alsjeblieft zorgvuldig, met dit concept in je achterhoofd. Deze richtlijnen zijn alleen bedoeld voor het formatteren. Proeflezers maken de inhoud kloppend met de scan, terwijl je als formatteerder nu het uiterlijk kloppend maakt.
Om de volgende formatteerder en de Post-Processor te ondersteunen, handhaven we de regelafbrekingen. Dit helpt hen om de regels in de tekst te vergelijken met de regels in het origineel.
Samenvatting van de Richtlijnen
De Formatting Summary (dit document bestaat alleen in een Engelse versie) is een kort printer-vriendelijk (.pdf) document van 2 pagina's, dat de voornaamste punten van deze richtlijnen samenvat en voorbeelden geeft hoe te formatteren. Beginnende formatteerders wordt aangeraden dit document uit te printen en bij de hand te houden bij het formatteren.
Misschien moet je een .pdf lezer downloaden en installeren. Je kunt er hier gratis één van Adobe® krijgen.
Over Dit Document
Dit document is geschreven om de formatteer-regels uit te leggen. We gebruiken deze regels om consistentie te waarborgen, aangezien het formatteren van één enkel boek verdeeld is over vele formatteerders, die allemaal aan verschillende pagina's werken. De regels helpen ons om allemaal op dezelfde manier te formatteren, wat het vervolgens voor de Post-Processor gemakkelijker maakt om al deze pagina's tot één e-boek samen te voegen.
Dit document is niet bedoeld als een algemeen handboek voor het redigeren of zetten van boeken.
We hebben in dit document alles behandeld waar nieuwe gebruikers vragen over gesteld hebben. Er is een apart document met Richtlijnen voor het Proeflezen. Wanneer je in een situatie komt waar je geen aanwijzing vindt in deze richtlijnen, dan wordt het waarschijnlijk behandeld in de proeflees-ronden en wordt het daarom hier niet vermeld. Wanneer je niet zeker bent, dan kun je het best navraag doen in de Project Discussie.
Als er iets ontbreekt, of als je denkt dat iets op een andere manier behandeld zou moeten worden, of als iets vaag is, laat het ons alsjeblieft weten. Wanneer je in deze richtlijnen een onbekende term tegenkomt, dan is deze (of de engelse vertaling hiervan) te vinden in wiki jargon guide (Engels). Dit document is in ontwikkeling. Help ons alsjeblieft bij de ontwikkeling van de richtlijnen, door veranderingen die je zou willen voorstellen, te posten in deze discussie in het Documentation Forum.
Elke Pagina is een Aparte Eenheid
Aangezien elk project verdeeld wordt onder vele formatteerders, waarbij elk aan verschillende pagina's werkt, is er geen garantie dat je de volgende pagina in het project te zien krijgt. Met dit in gedachten, overtuig je zelf dat op elke pagina de markering is geopend en gesloten. Dit maakt het voor de post-processor uiteindelijk makkelijker alle pagina's samen te voegen in één e-boek.
Toelichting bij een Project
Wanneer je een project selecteert om te proeflezen, wordt de Project Pagina geladen. Op deze pagina vind je een gedeelte dat "Project Comments" (Toelichting bij het Project) heet. Hier staat informatie die specifiek bedoeld is voor dat betreffende project (boek). Lees dit voor je begint met het formatteren van pagina's! Als de Project Manager wil dat iets op een andere manier geformatteerd wordt dan in deze richtlijnen staat, dan staat dat hier. Instructies in de Project Comments geven de doorslag, boven de regels in deze richtlijnen, dus volg ze alsjeblieft op. (Dit is trouwens ook de plaats waar de Project Manager wel eens interessante informatie geeft over de schrijver of over het project.)
Lees alsjeblieft ook de Project Discussie: Hier legt de Project Manager soms project-specifieke richtlijnen uit. Ook wordt deze discussie regelmatig gebruikt door vrijwilligers om andere vrijwilligers te wijzen op vaak terugkerende problemen in het project, en hoe deze het beste kunnen worden aangepakt. (Zie hieronder.)
Op de Project Pagina staat een link 'Images, Pages Proofread, & Differences'. Daar kun je zien hoe andere vrijwilligers veranderingen hebben aangebracht. Deze Forumdiscussie bespreekt verschillende manieren om deze informatie te gebruiken.
Forum/Bediscussieer Dit Project
Op de Project Pagina, waar je met het formatteren van pagina's begint, is op de regel "Forum" een link met de naam: "Discuss this Project" (als de discussie al begonnen is), of: "Start a discussion on this Project" (als de discussie nog niet begonnen is.) Klik op deze link en je komt op een discussie in het projectenforum, speciaal voor dit project. Hier kun je vragen over dit boek stellen, hier kun je de Project Manager informeren over problemen met de tekst enz. Posten in deze Project Discussie is de aanbevolen manier om met de Project Manager en andere vrijwilligers die aan het boek werken, te communiceren.
Het Herstellen van Vergissingen op Voorgaande Pagina's
De Project Pagina bevat links naar bladzijden van dit project waar je recent aan gewerkt hebt. (Als je nog geen pagina's van dit project geformatteerd hebt, zijn er ook geen links.)
Pagina's onder óf "DONE" óf "IN PROGRESS" zijn beschikbaar om te verbeteren of om af te maken. Klik op de link van de pagina. Dus wanneer je ontdekt dat je een vergissing op een pagina gemaakt hebt of dat je iets onjuist gemarkeerd hebt, kun je hier op de link klikken en de pagina openen om de vergissing te herstellen.
Je kunt ook de "Images, Pages Proofread, & Differences" of "Just My Pages" link op de Project Pagina gebruiken. Deze pagina's hebben een "Edit" link naast de pagina's waar je in de huidige ronde aan gewerkt hebt en die nog verbeterd kunnen worden.
Voor gedetailleerder informatie, zie óf de Standard Proofreading Interface Help óf de Enhanced Proofreading Interface Help (deze documenten bestaan alleen in een Engelse versie), afhankelijk van welke interface je gebruikt.
Formatteren op het Letter-Niveau:
Plaatsing van Inline Formattering Markering
Inline formattering verwijst naar markering zoals <i> </i>, <b> </b>, <sc> </sc>, <f> </f>, of <g> </g>. Plaats interpunctie buiten de opmaak tenzij de markering rond een hele zin of alinea staat, of de interpunctie zelf is deel van de frase, titel of een afkorting die je markeert Wanneer de formattering meerdere alinea's beslaat, dan markeer je elke alinea.
De punten die een afgekort woord in de titel van een tijdschrift aangeven, zoals Phil. Trans., horen bij de titel en worden daarom opgenomen binnen de markering: <i>Phil. Trans.</i>.
Veel lettertypes in oudere boeken hebben dezelfde vormgeving voor cijfers in zowel de normale tekst als in de cursieve of vette tekst. Formatteer bij een datum en vergelijkbare frasen de complete frase met één set van markering, in plaats van de woorden als cursief (of vet) te markeren en de cijfers niet.
Wanneer er een serie/lijst van woorden of frasen is (zoals namen, titels, etc.), markeer dan elk item van de lijst apart.
Zie de paragraaf over Tabellen voor hoe opmaak in tabellen te behandelen.
Examples:
| Origineel | Correct Geformatteerde Tekst: |
|---|---|
| Enacted 4 July, 1776 | <i>Enacted 4 July, 1776</i> |
| It cost 9l. 4s. 1d. | It cost 9<i>l.</i> 4<i>s.</i> 1<i>d.</i> |
| God knows what she saw in me! I spoke in such an affected manner. |
<b>God knows what she saw in me!</b> I spoke in such an affected manner. |
| As in many other of these Studies, and | As in many other of these <i>Studies</i>, and |
| (Psychological Review, 1898, p. 160) | (<i>Psychological Review</i>, 1898, p. 160) |
| L. Robinson, art. "Ticklishness," | L. Robinson, art. "<sc>Ticklishness</sc>," |
| December 3, morning. 1323 Picadilly Circus |
/* <i>December 3, morning.</i> |
|
Volunteers may be tickled pink to read |
Volunteers may be tickled pink to read |
| “That's the idea!” exclaimed Tacks. | "<i>That's the idea!</i>" exclaimed Tacks. |
| The professor set the reading assignment for Erlebnis Geschichte Deutschland seit 1845. |
The professor set the reading assignment for <g>Erlebnis Geschichte Deutschland seit 1845</g>. |
Cursief gedrukte tekst
Formatteer cursief gedrukte tekst met <i> aan het begin en </i> aan het eind van het cursief. (Let op de "/" in de laatste markering.)
Zie ook Plaatsing van Inline Formattering Markering.
Vet gedrukte tekst
Formatteer vet gedrukte tekst (tekst die is gedrukt in een dikkere versie van het lettertype), met <b> ervoor en </b> erachter. (Let op de "/" in de laatste markering.)
Zie ook Plaatsing van Inline Formattering Markering en Hoofdstuktitels.
Onderstreepte Tekst
Formatteer onderstreepte tekst op dezelfde manier als Cursieve Tekst, met <i> en </i>. (Let op de "/" in de laatste markering.) Onderstreping werd vaak gebruikt om nadruk aan te geven, als de zetter geen mogelijkheden had om de tekst te cursiveren, bijv. in getypte documenten.
Zie ook Plaatsing van Inline Formattering Markering.
Sommige Project Managers kunnen in de Project Comments aangeven dat de onderstreepte tekst met <u> en </u> moet worden gemarkeerd.
Uitgespatieerde Tekst
Formatteer uitgespatieerde tekst door er <g> voor en </g> na te zetten. (Let op de "/" in de laatste markering.) Verwijder de extra spaties binnen de woorden. Uitspatiëring was een zettechniek die vooral in Duitse en Nederlandse boeken gebruikt werd om een deel van de tekst te benadrukken.
Zie ook Plaatsing van Inline Formattering Markering en Hoofdstuktitels.
Verandering van Lettertype
Sommige Project Managers kunnen vragen om een verandering van lettertype binnen een alinea of een zin normale tekst te markeren door <f> voor de tekst in het andere lettertype te zetten en </f> erna. (Let op de "/" in de laatste markering.) Deze markering kan gebruikt worden om speciale lettertypes of andere formattering aan te geven, die niet al hun eigen opmaak hebben (zoals cursief en vet gedrukte tekst).
Mogelijk gebruik van deze markering:
- antiqua (een versie van een roman lettertype) binnen fraktur
- blackletter ("gothisch" of "Old English" lettertype) binnen een alinea met een normaal lettertype
- een kleiner of groter lettertype alleen als het voorkomt binnen een alinea in een normaal lettertype (voor een hele alinea in een ander lettertype of een andere maat, zie het gedeelte over Citaten)
- rechtop lettertype binnen een cursief gedrukte alinea
Het specifieke gebruik van deze markering in een project wordt meestal aangegeven in de Project Comments. Formatteerders kunnen het beste in de Project Discussie posten als deze markering nodig lijkt en er nog niet om gevraagd is.
Zie ook Plaatsing van Inline Formattering Markering.
Woorden in kleine hoofdlettertjes (Klein Kapitaal)
Gemengd Klein Kapitaal wordt anders geformatteerd dan tekst helemaal in klein kapitaal:
Formatteer woorden in Gemengd Klein Kapitaal als
gemengd Hoofd- en Kleine Letters.
Formatteer woorden die helemaal in klein kapitaal
als HOOFDLETTERS.
Voeg rond zowel het gemengd als helemaal klein kapitaal <sc> en </sc> markering toe.
Titels (Hoofdstuktitels, paragraaftitels, bijschriften enz.) kunnen in helemaal klein kapitaal lijken te staan, maar dit is in het algemeen het resultaat van verandering in lettergrootte en moet niet gemarkeerd worden als klein kapitaal. Het eerste woord van een hoofdstuk wat in klein kapitaal staat, moet veranderd worden in gemengd hoofd- en kleine letters zonder de markering.
Zie ook Plaatsing van Inline Formattering Markering.
| Origineel: | Correct geformatteerde tekst: |
|---|---|
| This is Small Caps | <sc>This is Small Caps</sc> |
| You cannot be serious about aardvarks! | You cannot be serious about <sc>AARDVARKS</sc>! |
Woorden in Allemaal Hoofdletters
Formatteer woorden die gedrukt zijn in allemaal hoofdletters als allemaal hoofdletters.
De uitzondering hierop is eerste woord van een hoofdstuk: veel oude boeken drukken dit eerste woord in allemaal hoofdletters; dit moet veranderd worden in hoofd- en kleine letters, dus "OOIT heel lang geleden," wordt "Ooit heel lang geleden,".
Verandering in Grootte van het Lettertype
Normaliter markeren we verandering in grootte van lettertypes niet. De uitzonderingen zijn, als de grootte verandert om een citaat aan te geven, of als de grootte van het lettertype binnen een alinea of binnen een zin verandert. (Zie Verandering van Lettertype).
Extra Spaties of Tabs Tussen Woorden
Extra spaties tussen woorden komen nogal veel voor in de output van de OCR. Je hoeft ze niet te verwijderen—dit gebeurt automatisch tijden het post-processen. Maar, extra spaties rondom interpunctie, em-dashes, aanhalingstekens enz. moeten wel verwijderd worden als ze tussen het symbool en het woord staan. Zorg er daarnaast voor dat iedere extra spatie binnen de /* */ markering, dat de spatiëring behoudt, wordt verwijderd; deze spaties worden uiteindelijk niet automatisch verwijderd.
Tenslotte, als je in de tekst een tab-teken vindt dan moet deze verwijderd worden.
Superscript
Oudere boeken gebruikten vaak samentrekkingen als afkortingen, en drukten deze dan als superscript. Formatteer deze dan door een dakje (^) in te voegen gevolgd door de 'verhoogde' tekst. Wanneer meerdere letters in superscript staan, voeg dan ook accolades { en } toe om de tekst in superscript. Bijvoorbeeld:
| Origineel: |
|---|
| Genrl Washington defeated Ld Cornwall's army. |
| Correct geformatteerde tekst: |
| Gen^{rl} Washington defeated L^d Cornwall's army. |
Wanneer het superscript een voetnoot markering voorstelt, zie dan de Voetnoten paragraaf.
De Project Manager kan in de Project Comments aangeven dat tekst in superscript anders gemarkeerd moet worden.
Subscript
In wetenschappelijke werken wordt vaak subscript gebruikt, al komt het in andere boeken niet vaak voor. Formatteer tekst in subscript door eerst een laag streepje _ neer te zetten en zet vervolgens accolades { en } om de tekst die in subscript staat. Bijvoorbeeld:
| Origineel: |
|---|
| H2O. |
| Correct geformatteerde tekst: |
| H_{2}O. |
Verwijzingen naar pagina's "Zie blz. 123"
Formatteer verwijzingen naar paginanummers zoals ze in het origineel voorkomen: (zie pg. 123).
Kijk wel na in de Project Comments of de Project Manager speciale vereisten heeft voor de verwijzingen naar pagina's.
Formatteren op het Alinea-Niveau:
Hoofdstuktitels
Formatteer hoofdstuktitels zoals ze in het origineel voorkomen. Een hoofdstuktitel begint vaak wat lager op de pagina dan de koptekst en er staat geen paginanummer op dezelfde regel. Hoofdstuktitels worden vaak helemaal in hoofdletters gedrukt; handhaaf deze dan als hoofdletters. Markeer elke cursief of gemengd klein kapitaal zoals ze in het origineel staan.
Voeg 4 lege regels in vóór "CHAPTER XXX", ook als het hoofdstuk op een nieuwe pagina begint. De lege regels zijn nodig, omdat een e-boek geen pagina's heeft. Vervolgens scheidt je elk onderdeel van de hoofdstuktitel met een lege regel, zoals een beschrijving van het hoofdstuk, een citaat, enz. Tot slot moeten twee lege regels geplaatst worden voor het begin van de tekst van het hoofdstuk.
In oude boeken zijn vaak de eerste paar woorden van elk hoofdstuk gedrukt in allemaal hoofdletters of klein kapitaal; verander deze naar hoofd- en kleine letters (alleen de eerste letter een hoofdletter).
Alhoewel hoofdstuktitels als vette of uitgespatieerde tekst lijken voor te komen, is dit meestal het gevolg van het lettertype of verandering van lettergrootte en wordt dit niet gemarkeerd. De extra witregels scheiden de titel, dus markeer de verandering van lettergrootte hier ook niet. Zie het eerste voorbeeld hieronder.
| Origineel: |
|---|
 |
| Correct geformatteerde tekst: |
|
|
| Origineel: |
|---|
 |
| Correct geformatteerde tekst: |
|
/# |
Paragraaftitels
Bij sommige teksten zijn de hoofdstukken onderverdeeld in paragrafen. Formatteer deze titels zoals ze in het origineel staan. Voeg twee lege regels in vóór de titel en één lege regel na de titel, tenzij de Project Manager iets anders vraagt. Als je er niet zeker van bent of een titel van een hoofdstuk of van een paragraaf is, vraag het dan in de Project Discussie, onder vermelding van het nummer van de pagina.
Markeer elk cursief of gemengd klein kapitaal dat in het origineel voorkomt.
Alhoewel paragraaftitels als vette of uitgespatieerde tekst lijken voor te komen, is dit meestal het gevolg van het lettertype of verandering van lettergrootte en wordt dit niet gemarkeerd. De extra witregels scheiden de titel, dus markeer de verandering van lettergrootte hier ook niet.
| Origineel: |
|---|
 |
| Correct geformatteerde tekst: |
|
and numerous, found in collections of well-authenticated |
Andere Belangrijke Onderdelen in Teksten
Belangrijke onderdelen zoals Inleiding, Voorwoord, Inhoudsopgave, Introductie, Proloog, Epiloog, Appendix, Verwijzingen, Conclusie, Woordenlijst, Samenvatting, Dankbetuigingen, Bibliografie, enz., moeten op dezelfde manier geformatteerd worden als Hoofdstuktitels, dus 4 lege regels voor de titel en 2 lege regels voor de rest van de tekst.
Ruimte Tussen Alinea's/Inspringingen
Zet een lege regel voor het begin van een alinea, zelfs als deze bovenaan een bladzijde begint. Aan het begin van een alinea hoef je niet in te springen, maar als een alinea al ingesprongen is, hoef je die spaties niet te verwijderen—dat gebeurt automatisch tijdens het post-processen.
Zie het origineel/tekst bij de Hoofdstuktitels voor een voorbeeld.
Gedachtesprongen (Extra Lege Regels/Decoratie Tussen Alinea's)
In het origineel beginnen de meeste alinea's op de regel meteen na de vorige alinea. Soms worden alinea's van elkaar gescheiden om een "gedachtesprong" ("thought break") aan te geven. Een gedachtesprong kan de vorm aannemen van een rij sterretjes, streepjes, of een ander teken, of van een lijn, soms rijkelijk versierd, van een decoratie, of zelfs van één of twee extra lege regels.
Een gedachtesprong kan een verandering van omgeving of van onderwerp betekenen, een verandering in tijdstip, of een stuk spanning. Dit is zo bedoeld door de schrijver, dus we handhaven het, door een lege regel in te voegen, vervolgens <tb> en dan nog een lege regel.
Soms gebruikten de zetters gedecoreerde lijnen om het eind van hoofdstukken of paragrafen aan te geven. Dit zijn geen gedachtesprongen en moeten niet met <tb> gemarkeerd worden.
Lees de Project Comments zorgvuldig door, aangezien de Project Manager kan vragen om aanvullende informatie in de gedachtesprong-markering te handhaven, zoals bijvoorbeeld <tb stars> voor een regel met sterretjes.
| Origineel: |
|---|
 |
| Correct geformatteerde tekst: |
|
last week, but my dressmaker put me off, because she |
Illustraties
Tekst bij een illustratie moet omgeven worden door een illustratiemarkering: [Illustration: en ], met de tekst ertussen. Formatteer de tekst zoals hij gedrukt is, handhaaf regelafbrekingen, cursief, enz. Tekst wat een (onderdeel van een) bijschrift kan zijn, moet aanwezig zijn, zoals bijvoorbeeld "Zie Pagina 66" of een titel binnen de afmeting van de illustratie.
Als een illustratie geen bijschrift heeft, voeg dan alleen een markering toe: [Illustration]. (Let er op dat je in dit geval de dubbele punt en de spatie voor de ] verwijdert.)
Als de illustratie midden in of naast een alinea staat, verplaats dan de illustratiemarkering naar voor of na de alinea, omgeven door lege regels om ze apart te houden. Verwijder evt. lege regels in de alinea.
Als er op de pagina geen alinea begint of eindigt, markeer de illustratiemarkering dan met een *, zo: *[Illustration: (tekst bijschrift)] en verplaats de markering naar de bovenkant van de bladzijde. Laat een lege regel over na de markering.
| Origineel: |
|---|
 |
| Correct geformatteerde tekst: |
|
[Illustration: Martha told him that he had always been her ideal and |
| Origineel: (Illustratie in het midden van de alinea) |
|---|
 |
| Correct geformatteerde tekst: |
|
such study are due to Italians. Several of these instruments |
Voetnoten/Eindnoten
Formatteer voetnoten door de tekst van de voetnoot onderaan de bladzijde te plaatsen, en een markering te plaatsen waar er in de tekst naar wordt verwezen. Dit houdt in:
1. In de hoofdtekst: het teken dat de plaats van de voetnoot markeert, moet tussen vierkante haken gezet worden ([ en ]) en meteen na het woord waar de voetnoot bij hoort, gezet worden[1]. Als er interpunctie naast het woord staat, dan komt het symbool dat de voetnoot markeert, meteen naast de interpunctie.[2] Zie de voorbeelden hieronder, en ook in deze tekst. Als voetnoten gemarkeerd zijn met een symbool of een serie bijzondere tekens (*, †, ‡, §, etc.) dan vervangen we deze door hoofdletters op volgorde van het alfabet (A, B, C, enz.).
2. Onderaan de pagina: een voetnoot moet door een voetnootmarkering omgeven worden: [Footnote #: en ], met de voetnoot ertussen. Het cijfer of de letter van de voetnoot komt op de plaats van #. Formatteer de voetnoot zoals hij gedrukt is, en behoud regelafbrekingen, cursief enz. Zorg er wel voor, dat je dezelfde markering gebruikt voor de voetnoot, als wat er in de tekst staat waar de voetnoot naar verwijst. Plaats elke voetnoot op een aparte regel in de volgorde zoals ze voorkomen, met een lege regel voor elke nieuwe voetnoot.
Wanneer een voetnoot aan het eind van een pagina incompleet is, laat deze dan onderaan de bladzijde staan en voeg een * toe waar de voetnoot eindigt, bijvoorbeeld: [Footnote 1: (tekst van de voetnoot)]*. De * brengt het onder de aandacht van de Post-Processor, die uiteindelijk de delen van de voetnoot zal samenvoegen.
Wanneer een voetnoot op een eerdere pagina begon, laat deze dan onderaan de bladzijde staan en zet er *[Footnote: (tekst van de voetnoot)] om heen. (zonder een voetnoot nummer of markering) De * brengt het onder de aandacht van de Post-Processor, die uiteindelijk de delen van de voetnoot zal samenvoegen.
Als een voetnoot begint of eindigt met een afgebroken woord, markeer dan zowel de voetnoot
als het afgebroken woord met *, zo:
[Footnote 1: Deze voetnoot gaat nog door en het laatste woord erin is afge-*]*
voor het eerste deel, en
*[Footnote: *broken, en loopt door op de volgende pagina.].
Voeg geen enkele horizontale lijn toe die de voetnoot van de normale tekst scheidt.
Eindnoten zijn voetnoten die samen aan het eind van een hoofdstuk of aan het eind van een boek staan. Ze worden op dezelfde manier geformatteerd als voetnoten. Als je ergens in de tekst een verwijzing naar een eindnoot vindt, zet er [ en ] omheen. Als je een van de pagina's met eindnoten aan het formatteren bent, zet dan [Footnote #: (tekst van de eindnoot)], met de tekst van de eindnoot ertussen. Het cijfer of de letter van de voetnoot komt op de plaats van #. Voeg voor elke noot een lege regel in, zodat ze aparte alinea's blijven als de tekst wordt gerewrapped tijdens het post-processen.
Voetnoten in Tabellen moeten blijven staan, waar ze in het origineel voorkomen.
| Origineel: |
|---|
|
The principal persons involved in this argument were Caesar*, former military * Gaius Julius Caesar. |
| Correct geformatteerde tekst: |
|
The principal persons involved in this argument were Caesar[A], former military |
| Origineel, Poëzie met voetnoot: |
|---|
|
Mary had a little lamb1 1 This lamb was obviously of the Hampshire breed,
well known for the pure whiteness of their wool. |
| Correct geformatteerde tekst: |
|
/* |
Beschrijvingen naast een Alinea (Sidenotes)
Sommige boeken hebben korte beschrijvingen van de alinea naast de tekst. Deze beschrijvingen worden sidenotes genoemd. Verplaats de sidenotes naar vlak boven de alinea waar ze bij horen. Een sidenote moet omgeven worden door een sidenote markering: [Sidenote: en ], met de tekst van de sidenote er tussenin. Formatteer de tekst van de sidenote zoals hij gedrukt is, en handhaaf regelafbrekingen, cursief enz. (terwijl het koppelteken en de streepjes aan het eind van een regel normaal behandeld worden). Zet een lege regel voor en na de sidenote, zodat deze gescheiden blijft van de normale tekst.
Als er meerdere sidenotes bij één alinea zijn, zet ze dan achter elkaar vóór de alinea. Laat een lege regel tussen de verschillende sidenotes.
Als de alinea al op de vorige pagina begonnen is, zet dan de sidenote bovenaan de pagina en markeer hem met een sterretje (*), zodat de Post-Processor kan zien dat de sidenote op de vorige pagina hoort. Doe het zo: *[Sidenote: (tekst van de sidenote)]. De Post-Processor zal de sidenote verplaatsen naar waar hij hoort.
Soms zal een Project Manager vragen, of je de sidenotes naast de zin waar ze bij horen, wil plaatsen, in plaats van boven of onder de alinea. In dit geval zet je geen lege regels voor of na de sidenotes.
| Origineel: |
|---|
 |
| Correct geformatteerde tekst: |
|
*[Sidenote: Burning |
Plaatsing van Out-of-Line Formattering Markering
Out-of-line formattering verwijst naar de /# #/ en /* */ markering. De /# #/ "rewrap" markering geeft aan dat de tekst anders is gedrukt, maar dat deze nog steeds kan worden gerewrapped tijdens het post-processen. De /* */ "no-wrap" markering geeft aan dat de tekst tijdens het post-processen niet moet worden gerewrapped—waar de regelafbrekingen, inspringing en spatiëring behouden moet blijven.
Op elke pagina waar je een open-markering gebruikt, moet je ook een sluiten-markering gebruiken. Nadat tijdens het post-processen de tekst is gerewrapped, zal elke markering, compleet met de hele regel waar deze op staat, worden verwijderd. Daarom moet er een lege regel tussen de normale tekst en de open-markering worden toegevoegd, en vergelijkbaar ook lege regel tussen de normale tekst en de sluiten-markering.
Citaten
Blok citaten zijn lange citaten (vaak meerdere regels, soms meerdere pagina's) welke zich onderscheiden van de andere tekst door bredere kantlijnen, een kleiner lettertype, verschillende inspringing, of iets dergelijks. Omgeef de blok citaten /# en #/ markeringen. Zie Plaatsing van Out-of-Line Formattering Markering voor details over deze markering.
Voor het overige worden citaten net zo geformatteerd als alle andere tekst.
| Origineel: |
|---|
 |
| Correct geformatteerde tekst: |
|
later day was welcomed in their home on the Hudson. |
Lijsten
Zet lijsten tussen /* en */ markeringen. Zie Plaatsing van Out-of-Line Formattering Markering voor details over deze markering.
| Origineel: |
|---|
Andersen, Hans Christian Daguerre, Louis J. M. Melville, Herman Bach, Johann Sebastian Darwin, Charles Newton, Isaac Balboa, Vasco Nunez de Descartes, René Pasteur, Louis Bierce, Ambrose Earhart, Amelia Poe, Edgar Allan Carroll, Lewis Einstein, Albert Ponce de Leon, Juan Churchill, Winston Freud, Sigmund Pulitzer, Joseph Columbus, Christopher Lewis, Sinclair Shakespeare, William Curie, Marie Magellan, Ferdinand Tesla, Nikola |
| Correct geformatteerde tekst: |
|
/* |
Tabellen
Zet tabellen tussen /* en */ markeringen. Zie Plaatsing van Out-of-Line Formattering Markering voor details over deze markering. Formatteer de tabel met spaties (geen tabs), zo dat de tabel er ongeveer uitziet zoals het origineel. Probeer waar mogelijk extreem brede tabellen te vermijden; is het algemeen is een breedte onder 75 tekens het beste.
Gebruik geen tabs bij het formatteren—gebruik alleen spaties. Tabs worden verschillend behandeld op verschillende computers, zodat een tabel met tabs, er op een andere computer niet meer zo goed uitziet als op je eigen computer. Verwijder alle punten of andere interpunctie die gebruikt zijn om de gegevens te uit te lijnen.
Wanneer inline formatting (cursief, vet, enz.) nodig is in de tabel, markeer dan elke cel van de tabel apart. Denk er bij het uitlijnen van de tekst aan dat inline opmaak in de uiteindelijke tekst versie anders wordt weergegeven. Bijvoorbeeld, <i>cursieve opmaak</i> wordt normaal gesproken _lage streepjes_, en de meeste andere inline opmaak wordt vergelijkbaar behandeld. Aan de andere kant wordt <sc>Klein Kapitaal Opmaak</sc> helemaal verwijderd.
Het is vaak moeilijk een tabel in normale tekst te formatteren; doe gewoon je best. Let er op dat je een 'mono-spaced' lettertype gebruikt, zoals DP Sans Mono of Courier. Houd in gedachten dat we de bedoeling van de auteur willen behouden, en intussen een leesbare tabel in een e-boek willen creëren. Soms betekent dit, dat we het originele tabel-formaat zoals het gedrukt is, moeten opofferen. Lees de Project Comments en de Project Discussie; andere vrijwilligers kunnen al besloten hebben tot een specifiek formaat. Als je daar niets kan vinden, kun je misschien meer vinden in de Engelse Forumdiscussie Gallery of Table Layouts.
Voetnoten in tabellen moeten blijven waar ze in het origineel staan. Zie Voetnoten voor details.
| Origineel: |
|---|
 |
| Correct geformatteerde tekst: |
TABLE II.
/*
-----------------------+----+-----++-------------------------+----+------
| C | || | C |
Flat strips compared | o | || | o |
with round wire 30 cm. | p |Iron.|| Parallel wires 30 cm. | p | Iron.
in length. | p | || in length. | p |
| e | || | e |
| r | || | r |
| . | || | . |
-----------------------+----+-----++-------------------------+----+------
Wire 1 mm. diameter | 20 | 100 || Wire 1 mm. diameter | 20 | 100
-----------------------+----+-----++-------------------------+----+------
STRIPS. | | || SINGLE WIRE. | |
0.25 mm. thick, 2 mm. | | || | |
wide | 15 | 35 || 0.25 mm. diameter | 16 | 48
Same, 5 mm. wide | 13 | 20 || Two similar wires | 12 | 30
" 10 " " | 11 | 15 || Four " " | 9 | 18
" 20 " " | 10 | 14 || Eight " " | 8 | 10
" 40 " " | 9 | 13 || Sixteen " " | 7 | 6
Same strip rolled up in| | || Same, 16 wires bound | |
the form of wire | 17 | 15 || close together | 18 | 12
-----------------------+----+-----++-------------------------+----+------
*/
|
| Origineel: |
|---|
 |
| Correct geformatteerde tekst: |
/*
<i>Agents.</i> <i>Objects.</i>
{ 1st person, I, me,
{ 2d " thou, thee,
<i>Singular</i> { 3d " mas. { he, him,
{ " fem. { she, her,
{ it, it.
{ 1st person, we, us,
<i>Plural</i> { 2d " ye, or you, you,
{ 3d " they, them,
who, whom.
*/
|
Poëzie/Epigrammen
Markeer poëzie of epigrammen met /* en */ zo dat de regelafbrekingen en spatiëring behouden blijft. Zie Plaatsing van Out-of-Line Formattering Markering voor details over deze markering.
Laat de relatieve inspringing van de regels van een gedicht intact, door 2, 4, 6 (of meer) spaties te plaatsen voor de ingesprongen regels, opdat de tekst zoveel mogelijk op het origineel lijkt. Wanneer het hele gedicht is gecentreerd op de pagina, moet niet geprobeerd worden om de poëzie-regels tijdens het formatteren te centreren. Verplaats de regels naar de linkerkantlijn, en bewaar alleen de relatieve inspringing van de regels.
Als een dichtregel te lang is om op de gedrukte pagina te passen, wordt vaak het restant van de regel op de volgende regel gezet, met een flinke inspringing. Dit restant van de regel moet in zijn geheel worden samengevoegd met de regel erboven. Restregels beginnen in het algemeen met een kleine letter (dus niet een hoofdletter). Bovendien komen ze op onvoorspelbare momenten voor, in tegenstelling tot de normale inspringing, die regelmatig is, in overeenstemming met het metrum van het gedicht.
Wanneer een regel met puntjes voorkomt in een gedicht, behandelen we dit als een gedachtesprong.
Regelnummers in poëzie moeten worden behouden.
Controleer de Project Comments voor de specifieke tekst die je formatteert. De Project Manager heeft vaak speciale instructies voor boeken met poëzie. Vaak zijn de hier gegeven richtlijnen niet of niet geheel van toepassing bij een boek dat geheel of bijna geheel uit poëzie bestaat.
| Origineel: |
|---|
 |
| Correct geformatteerde tekst: |
|
to the scenery of his own country: |
Regelnummers
Regelnummers komen vaak voor in gedichtenbundels, en staan over het algemeen bij elke vijfde of tiende regel in de kantlijn. Laat regelnummers staan. Zet op zijn minst zes spaties tussen het rechter uiteinde van de regel en het nummer, zelfs als ze in het origineel aan de linkerkant van de tekst of de poëzie staan. Aangezien poëzie niet wordt gerewrapped in de eboek versie, zijn regelnummers nuttig voor lezers.
Brieven/Correspondentie
Formatteer brieven en correspondentie als alinea's. Zet een lege regel voor het begin van de brief. Eventuele inspringing wordt genegeerd.
Bij elkaar horende regels van kop- of voettekst (bijvoorbeeld adres, datum, begroeting, ondertekening) moet in een blok gezet worden, door er /* en */ markeringen omheen te zetten. Zie Plaatsing van Out-of-Line Formattering Markering voor details over deze markering.
Voeg geen inspringing toe aan kop- of voetteksten, ook niet als ze in het origineel zijn ingesprongen of rechts zijn uitgelijnd—zet de regels gewoon aan de linkerkant. De Post-Processor zal er indien gewenst formattering aan toevoegen.
Zie Blok Citaten, wanneer correspondentie anders wordt weergegeven dan de hoofdtekst.
| Origineel: |
|---|
 |
| Correct geformatteerde tekst: |
|
<i>John James Audubon to Claude François Rozier</i> |
| Origineel: |
|---|
 |
| Correct geformatteerde tekst: |
|
/# |
Rechts-uitgelijnde Tekst
Omgeef de regels met rechts-uitgelijnde tekst met /* en */ opmaak. Zie Plaatsing van Out-of-Line Formattering Markering voor details over deze markering, en de Brieven/Correspondentie paragraaf voor voorbeelden.
Formatteren op het Pagina-Niveau:
Lege Pagina
Formatteer als [Blank Page] als zowel de tekst als het origineel leeg zijn.
Als er wel tekst is, waar de te formatteren tekst hoort te staan, maar niet in het origineel, of als er tekst in het origineel staat maar geen tekst in het tekstvak, volg dan de aanwijzingen voor een Slecht Beeld/Origineel (Bad Image) of een Verkeerd Beeld voor de Tekst (Bad Text).
Titelpagina aan de Voor- of Achterkant
Formatteer alle tekst, inclusief het jaar waarin het boek is uitgegeven of het jaar van het copyright, precies zoals het op de pagina's gedrukt is, hoofdletters, kleine letters, enz.
In oudere boeken wordt de eerste letter vaak groot en bewerkt weergegeven, formatteer deze letter gewoon als de letter.
| Origineel: |
|---|
 |
| Correct geformatteerde tekst: |
|
/* |
Inhoudsopgave
Formatteer de inhoudsopgave precies zoals deze in het boek gedrukt staat, hoofdletters, kleine letters enz., en zet er /* en */ achter. Zie Plaatsing van Out-of-Line Formattering Markering voor details over deze markering.
Verwijzingen naar paginanummers moeten tenminste zes spaties voorbij het eind van tekst gezet worden. Verwijder alle punten of andere interpunctie die gebruikt zijn om de paginanummers te uit te lijnen.
| Origineel: |
|---|
 |
| Correct geformatteerde tekst: |
|
|
Indexen
Markeer de index met /* en */ markering. Zie Plaatsing van Out-of-Line Formattering Markering voor details over deze markering. Je hoeft de nummers niet netjes op een rij te zetten, zoals ze in het origineel staan. Zet gewoon een komma neer, gevolgd door de paginanummers.
Indexen zijn vaak in 2 kolommen afgedrukt, waardoor sommige ingangen gedeeltelijk op de volgende regel terechtkomen. Voeg deze samen op één regel. Dit kan voor lange regels zorgen, maar deze zullen tijdens het post-processen tot een passende breedte en inspringing worden gerewrapped.
Voeg voor elke ingang in de index (entry) een lege regel toe. Als er sub-topics zijn (vaak gescheiden door een puntkomma ;), zet die dan op een nieuwe regel en spring 2 spaties in.
Behandel elke nieuwe sectie in een index (A, B, C....) als een paragraaftitel door er 2 lege regels voor te zetten.
In oude boeken is soms het eerste woord van elke paragraaf in de index gedrukt in allemaal hoofdletters of klein kapitaal; verander dit zo dat het overeenkomt met de rest van de ingangen van de index.
Lees de Project Comments aangezien de Project Manager om andere formattering kan vragen, bijvoorbeeld door de index als een Inhoudsopgave te behandelen.
| Origineel: |
|---|
|
Elizabeth I, her royal Majesty the |
| Correct geformatteerde tekst: |
|
|
| Origineel: |
|---|
|
Hooker, Jos., maj. gen. U. S. V., 345; assigned |
| Correct geformatteerde tekst: |
|
|
| Origineel: |
|---|
 |
| Correct geformatteerde tekst: |
|
|
Toneelstukken: Namen van Spelers/Regieaanwijzingen
Voor alle toneelstukken:
- Formatteer de lijst van medespelenden (Dramatis Personæ) als lijsten.
- Behandel elke nieuwe Acte (Toneel) hetzelfde als een hoofdstuktitel door ervoor 4 lege regels en erna 2 lege regels toe te voegen
- Behandel elke nieuwe Scène hetzelfde als een paragraaftitel door ervoor 2 lege regels toe te voegen.
- Behandel een verandering van spreker in een dialoog als een nieuwe alinea, met een lege regel ervoor. Behandel de naam van de spreker als een aparte alinea, wanneer deze op een aparte regel staat.
- Formatteer de namen van de acteurs als in het origineel, of ze nu cursief, vet of in hoofdletters zijn gedrukt.
- Regieaanwijzingen worden geformatteerd zoals ze in het origineel staan,
dus als ze op een aparte regel staan, laat ze daar dan zo staan. Staan ze aan het eind van een regel
met dialoog, dan laat je ze daar. Staan ze rechts uitgelijnd aan het eind van een regel met dialoog,
laat dan zes spaties tussen de dialoog en de regieaanwijzingen.
Regieaanwijzingen beginnen vaak met een haakje openen en laten het haakje sluiten weg. Deze gewoonte wordt gehandhaafd: sluit de haakjes niet. Cursieve tekst staat meestal binnen de haakjes.
Voor metrische stukken (stukken die geschreven zijn als poëzie):
- Veel toneelstukken zijn metrisch, en net als poëzie moeten ze niet gerewrapped worden. Zet /* voor en */ na metrische tekst, net als bij poëzie. Als de regieaanwijzingen op een aparte regel staan, zet er dan geen /* en */ omheen. (Aangezien regieaanwijzingen niet metrisch zijn, en dus veilig kunnen worden gerewrapped, hoeven ze niet binnen de /* */ markering te staan, die de metrische dialoog beschermt.)
- Handhaaf het inspringen van dialoog net zo als poëzie.
- Voeg metrische regels, die gesplitst moesten worden omdat het papier te smal was, samen, net als bij poëzie.
Als het laatste stukje uit alleen maar één of twee woorden bestaat, dan staat het vaak op de regel eronder of erboven, na een (, in plaats van op een eigen regel. Zie het voorbeeld.
Let goed op de Project Comments, de Project Manager kan een andere manier van formatteren vragen.
| Origineel: |
|---|
 |
| Correct geformatteerde tekst: |
|
/* |
| Origineel: |
|---|
 |
| Correct geformatteerde tekst: |
|
/* |
| Origineel: |
|---|
 |
| Correct geformatteerde tekst: |
|
[<i>Hernda has come from the grove and moves up to his side</i>] |
| Origineel: |
|---|
 |
| Correct geformatteerde tekst: |
|
/* |
Alles wat op een speciale manier aangepakt moet worden, of waar je onzeker over bent
Als je bij het formatteren iets tegenkomt dat niet in deze richtlijnen behandeld wordt, en waarvan je wel denkt dat het op een speciale manier aangepakt moet worden, of als je niet zeker bent hoe het aan te pakken, post dan je vraag, onder vermelding van het png (pagina) nummer, in de Project Discussie.
Je moet ook een aantekening (noot) in de geformatteerde tekst zetten, waarin je aan de volgende formatteerder of de Post-Processor uitlegt wat het probleem of de vraag is. Begin je aantekening met een vierkant haakje en twee sterretjes [** en sluit hem af met een vierkant haakje ]. Dit onderscheidt je aantekening duidelijk van de tekst van de schrijver en geeft de Post-Processor een signaal om even te stoppen en zorgvuldig dit gedeelte tekst & origineel te vergelijken om een evt. probleem aan te pakken. Je kunt ook aangeven in welke ronde je werkt (bv. net voor de ]) zodat volgende vrijwilligers weten wie de aantekening heeft achtergelaten. Al het commentaar welke door een vorige vrijwilliger is toegevoegd moet blijven staan. Zie de volgende paragraaf voor details.
Aantekeningen/Commentaar van Eerdere Vrijwilligers
Alle commentaar dat gemaakt is door vrijwilligers vóór je moet blijven staan. Of je het er mee eens bent of niet kun je toevoegen, maar je mag het commentaar absoluut niet verwijderen. Als je een bron hebt gevonden die het probleem verheldert, verwijs daar dan naar, zodat de Post-Processor er ook naar kan verwijzen.
Als je stuit op een aantekening van een eerdere vrijwilliger, waar je het antwoord op weet, neem dan even de moeite om feedback te geven. Je klikt in de formatting interface op de naam van de betreffende vrijwilliger en stuurt ze een privé boodschap (private message) waarin je uitlegt hoe de situatie aangepakt kan worden. Zoals eerder vermeld: verwijder alsjeblieft de aantekening niet.
Veel voorkomende problemen:
Slecht Beeld/Origineel
Als het beeld van een origineel niet goed is (laadt niet, een stuk er af, onmogelijk om te lezen) post dan alsjeblieft in het Project Discussie over dit slechte origineel.
Houd in de gaten dat sommige pagina's erg groot zijn, en dat het dan gebruikelijk is dat je browser moeite heeft om ze te laten zien, zeker als je meerdere vensters open hebt of als je een oudere computer gebruikt. Probeer enkele schermen en programma's te sluiten om te zien of dat helpt, of laat een bericht achter in de project discussie om te zien of iemand anders hetzelfde probleem heeft.
Verkeerd Beeld/Origineel voor de Tekst
Als er een verkeerd origineel gegeven wordt voor de tekst, bericht dan alsjeblieft hierover in de Project Discussie.
Eerder Gemaakte Proeflees- en Formatteervergissingen
Als een eerdere vrijwilliger veel vergissingen maakte, of allerlei dingen miste, neem dan alsjeblieft even de tijd om feedback te geven. Klik op de naam van de vrijwilliger in de formatting interface en stuur hem/haar een privé boodschap, waarin je uitlegt hoe een dergelijke situatie kan worden aangepakt, zodat hij/zij dat voor een volgende keer weet.
Wees daarbij alsjeblieft aardig! Iedereen hier is een vrijwilliger en doet haar of zijn best. De bedoeling van de feedback is om te informeren over de juiste manier van formatteren, niet om te bekritiseren. Geef een concreet voorbeeld, om te laten zien wat de vrijwilliger gedaan heeft, en wat hij/zij hadden moeten doen.
Als de vrijwilliger voor je uitstekend werk verricht heeft, kun je daar ook een boodschap over sturen—in het bijzonder als de pagina extra moeilijk was.
Vergissingen van de Drukker/Spelfouten
Corrigeer alle woorden die door de OCR fout zijn geïnterpreteerd (scanno), maar verbeter geen spel- of zetfouten die op het origineel voorkomen. In veel oudere teksten werden woorden anders gespeld dan we tegenwoordig doen. We handhaven deze oude spelling, inclusief eventuele accenten.
Maak een aantekening in de tekst direct naast de drukvaut[**typo voor drukfout?]. Als je niet zeker weet of het werkelijk een fout is, vraag het dan na in de Project Discussie. Als je iets verandert, maak dan een aantekening wat je veranderd hebt: [**typo "drukvaut" verbeterd]. Zorg dat de twee sterretjes ** er staan, zodat de Post-Processor de aantekening niet over het hoofd ziet.
Feitelijke Fouten in de Tekst
Verbeter feitelijke vergissingen in het boek niet. Veel boeken die we onder handen hebben, bevatten uitspraken over feiten die we nu niet meer als juist accepteren. Laat deze uitspraken staan zoals de schrijver ze geschreven heeft. Zie Vergissingen van de Drukker/Spelfouten voor hoe een opmerking achter te laten, mocht je denken dat de gedrukte tekst niet is wat de auteur heeft bedoeld.
Omgaan met Muziek
Net als bij elk project, wanneer je een project formatteert dat muziek bevat, dien je de Project Comments te lezen en de Project Discussion te volgen. In het geval van ontbrekende specifieke instructies, dienen formatters vragen te stellen in de Project Discussion. Als er geen reactie is, volg dan alsjeblieft de instructies voor formatters zoals uiteengezet in de Music Guidelines.
Alfabetische Index bij de Richtlijnen
| Terug naar: Distributed Proofreaders home page, DP FAQ Central page, Project Gutenberg home page. |